Η Παραγωγικότητα στις ΗΠΑ: Το Κλειδί για την Οικονομική Αναγέννηση

Η αμερικανική οικονομία αντιμετωπίζει μια παράδοξη κατάσταση. Παρά τη χαμηλή ανεργία, τη μείωση του πληθωρισμού και την ισχυρή θέση των ΗΠΑ στην παγκόσμια οικονομία, οι πολίτες αισθάνονται αβεβαιότητα για το μέλλον. Οι περισσότεροι Αμερικανοί εκφράζουν έντονη απαισιοδοξία, με το 80% να δηλώνει ότι δεν είναι σίγουρο πως τα παιδιά τους θα ζήσουν καλύτερα. Η δημόσια συζήτηση εστιάζει σε ζητήματα όπως τα δημοσιονομικά ελλείμματα, η γήρανση του πληθυσμού, η κλιματική αλλαγή και οι διεθνείς γεωπολιτικές απειλές, όμως συχνά παραβλέπεται ένας κρίσιμος παράγοντας: η παραγωγικότητα.

Η παραγωγικότητα, δηλαδή η ποσότητα αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται ανά εργαζόμενο, καθορίζει τη συνολική ευημερία μιας χώρας. Η αύξησή της είναι ο βασικός λόγος που σήμερα οι άνθρωποι ζουν καλύτερα σε σχέση με το παρελθόν, καθώς οδηγεί σε υψηλότερους μισθούς, μεγαλύτερα κέρδη και αυξημένα κρατικά έσοδα, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν για την ενίσχυση της άμυνας, της εκπαίδευσης και της κοινωνικής συνοχής.

Από το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου έως το 1973, η αμερικανική παραγωγικότητα αυξανόταν με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Ωστόσο, από το 1973 και μετά, η ανάπτυξή της μειώθηκε σημαντικά, με εξαίρεση τη δεκαετία 1995-2005, όταν η τεχνολογική επανάσταση έδωσε προσωρινά ώθηση.

Η διαφορά στην ανάπτυξη της παραγωγικότητας έχει τεράστιες επιπτώσεις. Σύμφωνα με μελέτες, αν η παραγωγικότητα είχε διατηρηθεί στα προ του 1973 επίπεδα, ο μέσος Αμερικανός θα κέρδιζε σήμερα 58% περισσότερα χρήματα. Το φαινόμενο της επιβράδυνσης της παραγωγικότητας δεν περιορίζεται στις ΗΠΑ, αλλά παρατηρείται σε όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι η αμερικανική οικονομία δεν αντιμετωπίζει πρόβλημα. Παρά την επιβράδυνση που σημειώθηκε σε πολλές χώρες, η Κίνα κατάφερε να επιτύχει αλματώδη αύξηση της παραγωγικότητας, μετατρεπόμενη από μια φτωχή αγροτική χώρα στη μεγαλύτερη οικονομική ανταγωνίστρια των ΗΠΑ.

Η αύξηση της παραγωγικότητας προέρχεται κυρίως από επενδύσεις σε κεφάλαιο και τεχνολογική καινοτομία. Η καινοτομία, με τη σειρά της, ενισχύεται από την έρευνα και ανάπτυξη (R&D), την εκπαίδευση, το διεθνές εμπόριο και τη μετανάστευση υψηλής εξειδίκευσης. Ιστορικά, η πρόοδος των ΗΠΑ βασίστηκε στη στήριξη της εκπαίδευσης, της επιστημονικής έρευνας και των παγκόσμιων οικονομικών διασυνδέσεων.

Στη δεκαετία του 1960, οι ΗΠΑ επένδυαν το 2,2% του ΑΕΠ σε έρευνα και ανάπτυξη, ένα ποσοστό που έχει μειωθεί σήμερα στο 0,6%. Η μείωση αυτής της χρηματοδότησης, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους της πανεπιστημιακής εκπαίδευσης και τους περιορισμούς στο εμπόριο και τις επενδύσεις, οδήγησε στη στασιμότητα της παραγωγικότητας.

Η Κίνα ακολούθησε διαφορετική πορεία, προχωρώντας σε απελευθέρωση της οικονομίας και μαζικές επενδύσεις στην τεχνολογία και την εκπαίδευση. Το αποτέλεσμα ήταν ότι από το 1979 έως το 2019 η παραγωγικότητα στην Κίνα αυξανόταν κατά 7,5% ετησίως, ενώ σήμερα η κινεζική οικονομία εξακολουθεί να αναπτύσσεται με ρυθμούς διπλάσιους από αυτούς των ΗΠΑ.

Οι ΗΠΑ πρέπει να αντιδράσουν με μια στρατηγική επαναφοράς της παραγωγικότητας. Απαραίτητη είναι η τριπλασίαση της κρατικής χρηματοδότησης για έρευνα και ανάπτυξη, φτάνοντας στα επίπεδα της δεκαετίας του 1960.

Παράλληλα, η εκπαίδευση και η κατάρτιση των εργαζομένων χρειάζονται άμεση ενίσχυση, με την καθιέρωση ενός φιλόδοξου προγράμματος πρώιμης παιδικής εκπαίδευσης. Έρευνες δείχνουν ότι κάθε δολάριο που επενδύεται στην εκπαίδευση αποφέρει υπερπολλαπλάσια οικονομικά οφέλη.

Η αμερικανική οικονομία πρέπει επίσης να διατηρήσει την παγκόσμια ανταγωνιστικότητά της, αποφεύγοντας περιοριστικές πολιτικές που μειώνουν τη διασύνδεσή της με τον κόσμο.

Η τεχνητή νοημοσύνη φέρνει νέες προκλήσεις, καθώς απειλεί να αντικαταστήσει εκατομμύρια θέσεις εργασίας. Η ιστορία δείχνει ότι οι τεχνολογικές επαναστάσεις μπορούν να οδηγήσουν είτε σε οικονομική ανάπτυξη είτε σε κοινωνική αναταραχή, ανάλογα με το πώς διαχειρίζονται οι επιπτώσεις τους.

Η αύξηση της παραγωγικότητας δεν μπορεί να προκύψει από τη μία στιγμή στην άλλη. Ωστόσο, η ιστορία δείχνει ότι οι οικονομίες που επενδύουν στην καινοτομία, την εκπαίδευση και τη διεθνή συνεργασία καταφέρνουν να διατηρούν υψηλά επίπεδα ανάπτυξης.

Αν οι ΗΠΑ θέλουν να διατηρήσουν την οικονομική τους ηγεμονία και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος, πρέπει να επενδύσουν αποφασιστικά στην παραγωγικότητα. Οι επιλογές που θα γίνουν σήμερα θα καθορίσουν την ευημερία των επόμενων γενεών.