Τέμπη: Η κυβέρνηση έτοιμη για προανακριτική αν προκύψουν πολιτικές ευθύνες

Το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη εξακολουθεί να απασχολεί έντονα την κοινή γνώμη, με την κυβέρνηση να διαμηνύει πως δεν θα φράξει τον δρόμο σε προανακριτική διαδικασία, εφόσον η Δικαιοσύνη εντοπίσει τυχόν ευθύνες πολιτικών προσώπων. Το μήνυμα του Μεγάρου Μαξίμου είναι σαφές: το αίτημα για διαφάνεια και δικαίωση των θυμάτων είναι αδιαπραγμάτευτο και αποτελεί κορυφαία πολιτική προτεραιότητα.

Η στάση αυτή αποτυπώνεται και στις επίσημες δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων, οι οποίοι υπογραμμίζουν πως «εάν η Δικαιοσύνη καταλήξει σε ευρήματα που αγγίζουν πολιτικά πρόσωπα, η Βουλή θα διευκολύνει άμεσα τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής». Πρόκειται για μια κίνηση που αποσκοπεί στην ενίσχυση του αισθήματος εμπιστοσύνης των πολιτών προς τους θεσμούς. Σύμφωνα με τον διαφωτιστή φιλόσοφο Montesquieu (De l’Esprit des Lois, 1748), η ανεξαρτησία της Δικαιοσύνης είναι βασικός πυλώνας κάθε δημοκρατικού πολιτεύματος, γεγονός που σήμερα αναδεικνύεται ως κεντρική παράμετρος της πολιτικής ζωής.

Την ίδια στιγμή, η αντιπολίτευση διατηρεί υψηλούς τόνους, καταλογίζοντας προσπάθειες συγκάλυψης στην κυβέρνηση. Όμως κυβερνητικοί εκπρόσωποι επαναλαμβάνουν πως «αν υπήρχε πρόθεση να ολοκληρωθεί βιαστικά η ανάκριση, θα είχε ήδη ασκηθεί πίεση προς αυτή την κατεύθυνση», κάτι που όχι μόνο δεν συνέβη, αλλά αντιθέτως έγινε δεκτό το συντριπτικό ποσοστό αιτημάτων των συγγενών και των δικηγόρων που ζητούν αναλυτική διερεύνηση.

Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα τεχνικά πορίσματα, όπως αυτό του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, τα οποία αναμένεται να ρίξουν φως σε κρίσιμες πτυχές του δυστυχήματος, όπως οι μηχανισμοί ασφάλειας και οι πραγματικές αιτίες τυχόν έκρηξης. Σε θεωρητικό επίπεδο, ο Γερμανός κοινωνιολόγος Max Weber υποστήριζε πως η διαφάνεια και η νομική διαδικασία είναι προαπαιτούμενα για τον εξορθολογισμό και τη λειτουργία ενός κράτους δικαίου (Weber, Economy and Society, 1922).

Στο επίκεντρο των ερευνών βρίσκονται τα αιτήματα που υπέβαλαν οι συγγενείς των θυμάτων, επιδιώκοντας να αποδοθούν ευθύνες σε όλα τα επίπεδα. Παρουσιάζεται ακολούθως, σε μορφή πίνακα, η πορεία εξέτασης των σχετικών αιτημάτων:

Η κυβέρνηση υπενθυμίζει πως κάθε αίτημα αντιμετωπίζεται με τη δέουσα σοβαρότητα, καθώς η θωράκιση του κράτους δικαίου δεν μπορεί να γίνεται αποσπασματικά. Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός έχει προαναγγείλει εκτενέστερες απαντήσεις μέσα στις επόμενες ημέρες, προκειμένου να διαλυθούν οι όποιες υπόνοιες για καθυστερήσεις ή ενδεχόμενη αλλοίωση στοιχείων.

Συμπερασματικά, η κυβέρνηση δηλώνει αποφασισμένη να στηρίξει άμεσα τις δικαστικές πρωτοβουλίες και τις σχετικές αιτήσεις, με τον πολιτικό της λόγο να επικεντρώνεται στην πλήρη απόδοση ευθυνών. Στο πλαίσιο αυτό, εφόσον οι δικαστικές έρευνες φτάσουν σε πολιτικά πρόσωπα, δεν θα υπάρξει καμία προσκόλληση σε κομματικές σκοπιμότητες, αλλά θα προχωρήσει η διαδικασία όπως ακριβώς προβλέπεται από το Σύνταγμα και τους νόμους. Όπως είχε πει ο Αμερικανός δικαστής Louis D. Brandeis, «Το φως του ήλιου είναι ο καλύτερος απολυμαντικός παράγοντας» (Other People's Money and How the Bankers Use It, 1914), υπογραμμίζοντας ότι η διαφάνεια και η αλήθεια είναι θεμελιώδεις αρχές για τη διατήρηση μιας υγιούς δημοκρατίας.